Frontex (PL)

Ekwiwalenty

frontex EN — frontex CZ — Frontex DE — frontex IT

Terminy powiązane

• (może nadzorować) deportację uchodźców, nielegalnych migrantów
• (może podjąć) interwencję graniczną
• (może współpracować ze) Strażą Graniczną
• (może stosować) push-back, deportacje (tym samym łamiąc) zasadę non-refoulement

Definicja

Frontex, czyli Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, jest agencją Unii Europejskiej, której zadaniem jest wspieranie państw członkowskich oraz państw stowarzyszonych strefy Schengen w skutecznym zarządzaniu i ochronie granic zewnętrznych.

Źródło: https://www.academia.edu

Informacje encyklopedyczne

Została utworzona na mocy rozporządzenia z 2004 r. Działa od października 2005 r. i ma swoją siedzibę w Warszawie. Obecnie podstawą jej działania jest rozporządzenie z 2019 r. Misją agencji jest podejmowanie „wyzwań związanych z migracją oraz potencjalnych przyszłych wyzwań i zagrożeń na granicach zewnętrznych.” Frontex ma mieć udział w zapewnieniu „wysokiego poziom bezpieczeństwa wewnętrznego w Unii przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych, gwarantując jednocześnie swobodny przepływ osób w Unii.” Ma także przyczyniać się do „wykrywania, zapobiegania i zwalczania przestępczości transgranicznej na granicach zewnętrznych.” Wykaz zadań nałożonych na Frontex jest bardzo obszerny, liczy 33 pozycje obejmujące przede wszystkim monitorowanie sytuacji na granicach zewnętrznych UE i strefy Schengen, przygotowywanie analiz ryzyka i ocen narażenia, wspomaganie państw członkowskich w sytuacjach szczególnie trudnych, spowodowanych zazwyczaj presją migracyjną, kierowanie operacjami odsyłania nielegalnych imigrantów. W gestii Fronteksu są także akcje poszukiwawcze i ratownicze, zapewnienie pełnego poszanowania obowiązującego prawa, w szczególności respektowania, ochrony i promowania praw podstawowych, jak również ułatwianie cudzoziemcom przekraczania granic zewnętrznych zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym.

Frontex może podejmować wspólne operacyjne wyłącznie za zgodą państw, na terytorium których mają być prowadzone. Zespoły graniczne Fronteksu są wielonarodowymi oddziałami złożonymi z funkcjonariuszy straży granicznych państw członkowskich UE oddelegowanymi do udziału w danej operacji. Obecnie [stan na 11.11.21r.] do dyspozycji agencji oddano 1200 funkcjonariuszy z państw członkowskich. W razie rozmieszczenia w danym państwie UE (lub w państwie trzecim, gdyż do tego Frontex jest również uprawniony i dotychczas przeprowadził operacje w Albanii, Czarnogórze i Serbii), straże Fronteksu mogą jedynie wspierać służby państwa przyjmującego, podlegają rozkazom władz lokalnych i muszą działać zgodnie z prawem tego państwa.

Frontex podlega kontroli i nadzorowi ze strony instytucji i organów UE, takich jak Komisja Europejska, Parlament Europejski, Europejski Trybunał Obrachunkowy czy Europejski Rzecznik Praw Człowieka.

Źródło: https://www.academia.edu

FRONTEX finansuje sprzęt i koszty zatrudnienia personelu wysyłanego przez poszczególne kraje, nie posiada natomiast własnych zasobów.

Źródło: https://library.fes.de

W zeszłym roku [2018] Frontex zaczął po raz pierwszy zbierać dane osób przekraczających nielegalnie granice.

Źródło: https://www.pap.pl

Celem utworzonej w 2004 r. Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) jest pomoc państwom członkowskim UE i państwom stowarzyszonym w ramach Schengen w ochronie granic zewnętrznych unijnej przestrzeni swobodnego przepływu osób. W 2016 r. Agencja została przekształcona w Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, której zadania objęły nie tylko kontrolę migracji, lecz także zarządzanie granicami i większą odpowiedzialność za zwalczanie przestępczości transgranicznej.

Źródło: https://www.pap.pl

Synonimy i warianty

• FRONTEX
• Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej
• agencja Frontex
• unijna ochrona granic Frontex
• europejska agencja Frontex
• Fronteks

Kolokacje

• obecność Frontexu
• oddziały, siły, zespoły graniczne, straże Frontexu
• funkcjonariusze, pogranicznicy, oficerowie (służby granicznej) Frontexu
• statystyki Fronteksu
• szef Frontexu
• centrala Frotexu
• rola, działania, pomoc Frontexu
• współpraca z Frontex
• Frontex przeprowadza operacje
• Frontex angażuje się w
• Frontex strzeże bezpieczeństwa

Przykłady

Frontex nie jest zaangażowany w pomoc związaną z kryzysem na granicy polsko-białoruskiej, ponieważ strona polska nie skierowała dotąd do Frontexu takiej prośby.

Źródło: https://www.pap.pl

Wzmocniony i sprawny Frontex mógłby być niezłym substytutem stałych baz NATO, o które tak bardzo zabiegamy.

Źródło: http://nowyobywatel.pl

Dziś kraje europejskie "grodzą się" przed migrantami, np. przy pomocy instytucji takich jak Frontex czy poprzez druty kolczaste widoczne choćby na granicy polsko-białoruskiej.

Źródło: https://nowyobywatel.pl

To my [Straż Graniczna] wspomagamy Litwę poprzez operację, którą koordynuje agencja Frontex.

Źródło: https://www.pap.pl

W ocenie Hołowni to [współpraca z UE] oznacza (...) "zaproszenie do bezpośredniej współpracy unijnej ochrony granic Frontex".

Źródło: https://www.pap.pl

Apele Rzymu i Valletty skończyły się więc na razie tym, że UE zainwestowała ponad 80 mln euro w agencję zarządzającą współpracą na granicach zewnętrznych, Fronteks.

Źródło: https://wpolityce.pl

Uwagi

Kontrowersje

W październiku 2020 r. pod adresem Fronteksu padły oskarżenia o udział w niehumanitarnych praktykach stosowanych przez władze Grecji na granicy morskiej i lądowej z Turcją. Chodziło o tzw. wypychanie (pushback), a więc uniemożliwienie cudzoziemcom potrzebującym pomocy złożenia wniosku o status uchodźcy i zmuszenie do powrotu do państwa trzeciego, czyli do Turcji. Dochodzenie prowadzone przez organy UE częściowo potwierdziło te zarzuty. Skutkiem tego była uchwała Parlamentu Europejskiego o zamrożeniu części budżetu Frontexu za 2022 r. (w wysokości 12%) do czasu poprawy działań w zakresie ochrony praw podstawowych i monitorowania ich zagrożeń.

Źródło: https://www.academia.edu